Waar blijft het leerplezier bij stickers, cijfers en belonen?
Belonen is een motiverende en positieve bekrachtiging! Alfie Kohn vond in wetenschappelijk onderzoeken precies het tegenovergestelde. Ik was verrast, maar achteraf vond ik het toch ook logisch. Het verklaarde voor mij opnieuw het belang van plezier.
Deze blog is gebaseerd op kennis van het boek Onvoorwaardelijk ouderschap, straffen en belonen naar liefde & redelijkheid van Alfie Kohn. Het lezen van dit boek was voor mij de reden om deze blog te schrijven.
Hoe je kinderen van leren leert houden? – Dat vind ik een interessante vraag
“Ik hoor ouders niet praten over hoe ze hun kinderen helpen om van lezen te houden. Aldus een leerkracht uit New York. Ik hoor ze praten over hoe ze hun kinderen zo jong mogelijk aan het lezen krijgen.”
Een simpel zinnetje wat vertelt dat eindresultaat belangrijker lijkt te zijn dan plezier (met bijbehorende fouten) in het leren. Ook bij kleine kinderen kan het ‘braaf zijn’ belangrijker worden dan ontdekken van de wereld. Het boek fascineert me en ik wil een paar inzichten met je delen.
Kohn vertelt in zijn boek alles over straffen & belonen en welke impact dit heeft op (onvoorwaardelijk) ouderschap. Samengevat : Straffen en belonen kan ook opgevat worden als ‘ik vind je niet lief” en “ik vind je lief”.
Kinderen helpen om van lezen te houden
Een paar resultaten over belonen
Belonen klinkt zo positief, maar er zit een schaduwzijde aan. Volgens Kohn wordt door te belonen de leergierigheid en nieuwsgierigheid bij kinderen ingeperkt.
Demotivatie
Kinderen die beloond worden om hun vrijgevigheid, zijn zonder die beloning veel minder vrijgevig dan kinderen die er geen beloning voor hebben gekregen. Hetzelfde geldt voor kinderen waarbij het belangrijkste doel is om een cijfer 10 te halen, minder interesse in leren hebben als zij er geen cijfer voor krijgen. Het cijfer, de beloning, lijkt hiermee belangrijker dan het plezier in wat ze doen.
Resultaat belangrijker dan leren
Uit onderzoek blijkt dat studenten een project met ‘minimale moeite en grote kans op succes’ verkiezen boven een project waarbij ze veel nieuwe dingen leerde, maar de kans op fouten maken veel groter is. Ze zijn niet lui of ongemotiveerd, maar rationeel. Doordat ze van ouders indirect te horen krijgen dat een hoog cijfer belangrijker is dan leren
Cijfers zijn de vijand van de ontdekkingsreis
Als succes het einddoel is, zullen studenten alleen dat willen leren wat ze nodig hebben voor dat einddoel. Ze zullen trucjes uithalen, of misschien wel spieken, in plaats zich te verbinden met de materie en plezier te hebben in wat ze leren. Cijfers zijn hierdoor de vijand van de ontdekkingsreis geword
Wat is plezier?
Plezier is een groot goed en wordt soms onderschat. In mijn idee wordt dit soms verward met ‘opleuken’. Leuk zie ik als een soort eenrichtingsverkeer. ‘Plezier beleven’ doet iets anders. Het kind wordt innerlijk aangewakkerd om iets te doen. Er is verbondenheid waardoor ook ‘tegenslagen’, hoe klein ook, overwonnen kunnen worden. Dit is meer tweerichtingsverkeer. Het is een uitwisseling van uitdagingen, leren, nieuwsgierigheid, verwerken, ontdekken, verwonderen, maar ook frustratie, opstaan, anders bekijken, oplossingen zoeken, fouten durven maken etc.
Een kind wat van blokken bouwen houdt zal vast verdrietig zijn als er iets mis gaat en alles in stort. Dat weerhoudt hem niet om de volgende keer weer opnieuw te bouwen. Simpelweg omdat die er plezier in heeft.
Ik durfde geen fouten te maken
Zelf ben ik steeds meer bewust geworden dat ook ik gericht ben op resultaat. Mijn geluk zit hem in het feit dat ik op school ook altijd werd beoordeeld op mijn werkhouding en we veel dingen deden waar geen cijfer voor werd gegeven. Hierdoor ben ik leergierig naar dingen en kies ik niet zozeer de kortste route voor succesgarantie. Toch heeft het presteren bij mij ook de das omgedaan. Waar ik als meisje plezier had in dansen, verloor ik dat op de dansacademie. Het alleen maar goed willen doen, maakte dat ik geen fout durfde te maken. Pas na mijn afstuderen kon ik in workshops meer mezelf zijn doordat er geen cijfer of beoordeling aan vast hing. Ik deed het vooral voor mezelf, had plezier en ging opeens met sprongen vooruit…
Er is verbondenheid waardoor ook ‘tegenslagen’, hoe klein ook, overwonnen kunnen worden
Wat zeggen deze uitspraken?
“Ik kan niet tekenen”
Iedereen die een potlood kan vasthouden kan tekenen. Er zijn zelfs mensen die het met hun mond of voeten doen. Niet iedereen kan misschien een realistisch paard tekenen. Maar er zijn meerdere vormen van tekenen. Het neerzetten van lijnen, vormen en kleuren kan iedereen. Het gaat dan niet om het eind resultaat, maar om het proces. Het maakt dan niet uit dat er iets ‘geks’ uit voortkomt. Het gaat dan om het plezier van het beleven ervan. Dit leef je voor bij je kinderen
“Weer op het potje geplast, wat super goed. Jij krijgt een sticker”
‘Zindelijk zijn’ is op zichzelf al een beloning. Het is een teken van zelfstandigheid en groter worden. Het is een mijlpaal, maar ook een gewone ontwikkeling. Een sticker (of het overdreven gejuich) verlegt de aandacht naar de beloning in plaats van het feit dat het kind nu voelt dat het moet plassen, op kan houden en een droge broek heeft. En wat als het zindelijk worden niet lukt dan blijft de sticker uit?!… De ervaring wordt dan: Ik krijg een sticker als ik voldoe.
“Liever havo/vwo dan vmbo-advies bij de cito-toets”
We willen liever hoogopgeleid kind, dan een kind dat praktisch misschien heel goed is met zijn handen. Eindresultaat lijkt hier weer belangrijker te zijn dan de op de juiste plek te kunnen leren. Hoe fijn is het voor een kind om plezier te hebben in het leren op welk niveau dan ook en hiervoor als vanzelfsprekend goedkeuring van ouders te krijgen.
Hiervoor als vanzelfsprekend goedkeuring van ouders te krijgen
Wat is belangrijk in mijn lessen?
Plezier en eigen tempo zijn kernwaarden in mijn bedrijf. Deze vind je dan ook terug in mijn oefeningen en lessen. Binnen de (online) cursus is er ‘succes’ als iemand ontdekt en leert. Dat kan zijn dat:
- Een ouder ontdekt door even te wachten, hij beter aansluit bij het tempo van het kind.
- Een kind dat vallen eerst eng vond en nu door oefenen er plezier in heeft.
- Een ouder leert er oke mee te zijn om iets nog niet te kunnen
- Het plezier dat buiten de lessen doorgaat.
Dan is het voor mij een geslaagde cursus. Vanuit plezier grenzen herkennen en deze op eigen tempo spelenderwijs verleggen. Dat geldt zowel voor de kinderen als voor ouders. Als je plezier beleeft aan dat wat je doet word je verliefd op het leerproces.
Geschreven door: Nikki Rasing
Gepubliceerd: maart 2021
Deel dit bericht op:
3 redenen voor een onhandige kleuter. Met oplossingen
3 redenen voor een onhandige kleuter. Met oplossingen Groter praters, kleine denkertjes en cognitieve voorlopers die over hun eigen voeten struikelen en veel blauwe plekken hebben. Niks mis met cognitief voorlopen, maar wel als dat samen gaat met slechte motoriek. In...
Vlog 5: Zelf oefeningen maken
De eerste dag dat we de verdiepingsoefeningen gingen filmen. Noor en ik waren helemaal op elkaar ingespeeld en toen was de batterij van de camera leeg. Er zat niks anders op dan verplicht een cakeje eten…
0 reacties